Op zoek naar meer kennis over het verschijnsel ‘Philanthropy’ kwam Theo Schuyt tijdens zijn studiereizen naar de VS in 1989 en 1993 in aanraking met het daar welbekende onderzoek ‘Giving USA’. Sinds 1955 wordt het geefgedrag van de Amerikaanse huishoudens, fondsen en bedrijven macro-economisch in kaart gebracht door onderzoekers van de University of Indianapolis.

Schuyt vond het opvallend dat in Nederland een dergelijk overzicht nog niet bestond en daarmee was het idee voor het onderzoek Geven in Nederland geboren. Dat heeft in 1997 geresulteerd in de eerste uitgave van het boek Geven in Nederland, waarin het geefgedrag van huishoudens, bedrijven en fondsen over het jaar 1995 macro-economisch in kaart gebracht is. Om het jaar verschijnt er een nieuwe uitgave van Geven in Nederland: inmiddels zijn er tien uitgaven verschenen.

Theo Schuyt is sinds 2001 bijzonder hoogleraar Filantropie, Sponsoring en Vrijwilligerswerk aan de VU. In 2006 werd deze bijzondere leerstoel omgezet in een vaste leerstoel Filantropische Studies.

De focus van het Centrum kwam steeds meer op Europa te liggen. Om internationale samenwerking te stimuleren werd in 2007 het European Research Network on Philanthropy (ERNOP) opgericht.

Naast Theo Schuyt kreeg het centrum in 2013 een tweede hoogleraar, toen René Bekkers benoemd werd tot bijzonder hoogleraar Sociale aspecten van prosociaal gedrag, ondersteund door de Van der Gaag Stichting van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Bekkers is sinds 2001 bij Geven in Nederland betrokken, promoveerde in 2004 in de sociologie aan de Universiteit Utrecht en kwam in 2008 structureel aan de VU werken.

Op 1 januari 2014 nam Bekkers het stokje van Schuyt over als directeur van het Centrum voor Filantropische Studies. Theo Schuyt bleef hoogleraar aan de VU. In 2015 werd Schuyt benoemd tot bijzonder hoogleraar Filantropie en sociale innovatie aan de Universiteit Maastricht namens de stichting Elisabeth Strouven.

René Bekkers kreeg in maart 2018 een vaste leerstoel Filantropie aan de Vrije Universiteit. Een jaar later kreeg het Centrum er nog een derde hoogleraar bij: per 1 januari 2019 werd Pamala Wiepking benoemd tot hoogleraar ‘Maatschappelijke betekenis van goededoelenloterijen’. Sinds 2021 is Eva-Maria Merz als hoogleraar Donorstudies aan de onderzoeksgroep verbonden.

Het Centrum voor Filantropische Studies is een actieve academische afdeling met diepe wortels in de sector filantropie. Naast het doorlopende Geven in Nederland-onderzoek werkt het Centrum aan uiteenlopend (opdracht)onderzoek en biedt het onderwijs in de bachelor-, master- en postacademische opleidingen die aan de VU worden gegeven.