Hoe kunnen we onderzoek en innovatie in de toekomst financieren? Welke financieringsvormen kunnen als hefboom fungeren voor het doen van investeringen in onderzoek? Welke nieuwe samenwerkingsverbanden zorgen voor een doorbraak in fundamenteel onderzoek? Deze vragen kwamen aan bod tijdens de conferentie “Philanthropy and Social Investments Fostering Research and Innovation. New forms of financing and partnerships” (PhiSI). De conferentie werd georganiseerd door het Centrum voor Filantropische Studies aan de Vrije Universiteit op 21 en 22 april en vond plaats in het kader van het Nederlandse voorzitterschap van de Europese Unie. De conferentie was een startschot voor het verkennen van nieuwe samenwerkingsverbanden tussen de Europese Commissie, (grotere) Europese fondsen en intermediairs op het terrein van maatschappelijke investeringen. Plenaire spreker Robert-Jan Smits (DG Onderzoek en Innovatie, Europese Commissie) benadrukte de onafhankelijkheid van Europese fondsen, maar benoemde ook het gezamenlijke belang om onderzoek en innovatie in de EU te bevorderen. De Europese Commissie wil hieraan graag bijdragen en voorzien in een overlegplatform, mocht hiervoor behoefte zijn onder de fondsen. Veel fondsen in Europa ondersteunen projecten op het terrein van onderzoek en innovatie. Dit is een van de duidelijkste uitkomsten van de EUFORI Study (www.euforistudy.eu), die kort werden toegelicht door Filantropie Professor Theo Schuyt. Uit dit onderzoek blijkt dat fondsen in Europa minstens 5 miljard euro per jaar besteden aan het ondersteunen van onderzoek en innovatie. Daarnaast beschikken deze fondsen over een vermogen van ongeveer 127 miljard euro. Dit vermogen zou ook kunnen worden aangewend voor het doen van investeringen op het terrein van onderzoek als daar de juiste faciliteiten en mogelijkheden voor worden gecreëerd. Theo Schuyt maakte verder de vergelijking met de kernwaarden die de basis vormen van onze welvaartsstaat – vrijheid, gelijkheid en broederschap – en dat deze vrijheid (het bedrijfsleven), gelijkheid (overheid) en broederschap (filantropie) niet zonder elkaar kunnen. Naast het do en van donaties zouden venture philanthropy, impact investing en garantiestellingen onderdeel kunnen worden van het beleggingsarsenaal van fondsen in Europa. Plenaire spreker Luc Tayart de Borms (Koning Boudewijn Stichting): “Sommige fondsen in Europa passen deze vormen van investeren toe, maar wellicht nog niet zoveel als mogelijk zou zijn. Theoretisch worden fondsen gezien als onafhankelijk en innovatief en investeren zij in onderwerpen die worden genegeerd door de overheid en het bedrijfsleven. In de praktijk zien we vaak dat fondsen wat terughoudend zijn om deze rol te spelen en geven ze de voorkeur aan de gebaande paden”. De bijeenkomst bleek verder van toegevoegde waarde voor fondsen die hun rol heroverwegen en op zoek zijn naar alternatieve vormen van investeren. Enkele mogelijkheden hiervoor werden aangereikt door Shiva Dustdar van de Europese Investeringsbank; ze nodigde fondsen van harte uit om samen met de EIB en andere EU instellingen de mogelijkheden te verkennen om de investeringstoolkit uit te breiden. De Europese Commissie zal in ieder geval een expert groep samenstellen om de concre te mogelijkheden hiertoe verder te verkennen en uit te werken. Meer weten over dit onderwerp en het PhiSi congres? Houd www.phisiconference.eu in de gaten voor het conferentieverslag dat binnenkort beschikbaar wordt gemaakt, met onder meer beeldmateriaal en korte samenvattingen van de gegeven presentaties. |
